İzmir'in Bergama ilçesinde, Yortanlı Barajı'nın suları
altında kalacak Allianoi Antik Kenti'nin kille kaplanıp kuma
gömülürken, Muğla'daki 2 bin 300 yıllık İnce Kemer Köprüsü da
Allianoi ile aynı kaderi paylaştı. 10 Ekim'de Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan'ın açılışını yaptığı Çine Adnan Menderes
Barajı'nın su tutma alanı içindeki Roma dönemine ait tarihi köprü
tamamen baraj suları altında kaldı.
Çine Barajı'nın 9.4 kilometrelik göl
sahası içinde kalan İnce Kemer Köprüsü ile ilgili Kültür Bakanlığı İzmir
2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 21.02.2001 tarih
ve 9835 sayılı kararında "İnce Kemer Köprüsü"nün taşınması konusunda yer tespiti
yapılarak belirlenen bölgeye nakledilmesi kurulca kararlaştırılmıştır" denildi.
Barajın Aydın sınırları içinde, İnce Kemer Köprüsü'nün de Muğla sınırları içinde
kalması nedeniyle nihai kararı Muğla'daki koruma kurulu verdi.
Kurul denetiminde
Kurul 23.08.2002 tarih ve 1709
sayılı kararında, "2000 yılı aşkın bir geçmişi bulunan tarihi mirasın su altında
kalmasının, taşıma gerekçesi olamayacağına, su içinde bozulma ve yıpranmasını
önleyici teknik ve bilimsel önlemlerin kurulumuza da bilgi verilerek alınmasına,
bu işlem yerine getirilmeden söz konusu anıtsal yapıyı su altında bırakacak
uygulamaya geçilememesine" hükmetti.
Halk arasında
Gelin Geçmez Köprüsü olarak bilinen tarihi İnce Kemer
Köprüsü'ne toprak ve kaya parçalarıyla dolgu yapıldı. Bu işlem Muğla
Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu denetiminde gerçekleşti.
Olası bir tahribatı engellemek için çalışmalar sırasında bir kurul yetkilisi
sürekli bölgede bulunduruldu. Tarihi köprü son yağışların ardından tamamen sular
altında kaldı.
Yatağan Belediye Başkan Vekili, araştırmacı-yazar
Tarcan Oğuz, aynı işlevi gören iki kurumun farklı kararlar
vermesini eleştirdi. Oğuz, "Karia döneminin önemli eserlerinden İnce Kemer
Köprüsü sular altında kaldı. Böylece bir medeniyet yok oldu. Yatırım yapılırken
tarihi de gözetmekte fayda var. Çine ve Yatağan yöresinde herkesin zaman zaman
görmek için geldiği İnce Kemer Köprüsü şimdi tamamen sular altında kaldı.
Girişimlerimiz sonuç vermedi. Barajın 50-60 yıl sonra ömrünü tamamlayarak
suların çekileceği iddia ediliyor. Bugüne kadar ömrünü tamamlayarak suların
çekildiği bir baraj görmedik" dedi.
"Yerinde
bırakıldı"
Muğla Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı ve Karya
Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Adnan Diler ise, köprünün uygun
bir yere taşınmasının gündeme geldiğini ancak bu gibi tarihi değerlerin yerinde
kalmasının çok önemli olduğunu belirterek, "Köprünün taşınması anlamsızdı. Bu
nedenle yerinde bırakıldı" diye konuştu.