İstanbul Modern Sanat Müzesi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Uluslararası Hrant Dink Vakfı ve HAYCAR Mimarlar ve Mühendisler Dayanışma Derneği’nin işbirliğiyle hayata geçirilen “Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları” sergisi, dün akşam (8 Aralık 2010) düzenlenen kokteylle açıldı. Küratörlüğünü mimar Hasan Kuruyazıcı’nın yaptığı ve 9 Ocak 2011 tarihine kadar açık kalacak olan sergi, İstanbul’un şekillenmesinde rol oynayan Ermeni mimarları ve eserlerini hatırlamamıza yardımcı oluyor.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen sergide, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında İstanbul’da yaşamış ve çoğu artık hatırlanmayan 40 Ermeni mimarın yaşam öyküsü, binaların tarihçesi, mimari çizimler, eski görüntülere ait belgeler ile 100’ü aşkın bina tanıtılıyor.
Akaretler, Sarkis Balyan (Foto: Burak Kara)
Hasan Kuruyazıcı’nın, Kurtuluş, Pangaltı, Taksim, Cihangir, Tarlabaşı, Tünel, Galata, Eminönü ve Mahmutpaşa’da sokak sokak gezerek yaptığı taramalarla oluşan “Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları” sergisi, İstanbul’un mimari çehresinin Batılı anlamda değişmesinde Ermeni mimarların oynadığı rolü gözler önüne seriyor. Benzer bir çalışmayı Rum mimarlarla ilgili olarak da yürüten Hasan Kuruyazıcı, uzun yıllar süren araştırmasının başlangıcını şöyle anlatıyor:
“İstanbul’da 19. yüzyıldan kalma büyük bir bina stoğu var. Çoğunu yakıp yıktığımız halde, ayakta kalmayı başarabilmiş binalar bunlar. ‘Bu kadar çok binayı kim yaptı?’ sorusu kafamı meşgul etmeye başlayınca, böyle bir araştırma yapmaya karar verdim.”
Bulgar Kilisesi, Hovsep Aznavur (Foto: Özgür Bali)
Süreyya Sineması, Kavafyan Keğam (Foto: Atölye MD)
Tasarımını Erkal Yavi’nin yaptığı sergi, İstanbul sakinlerine yaşadıkları şehrin tarihiyle ilgili bilgi sunarak; mimarlar, sanat tarihçileri, mimarlık öğrencileri, arkeologlar ve sosyal bilimler alanında çalışanlar için yeni bir kaynak oluşturmayı amaçlıyor. Ziyaretçiler, iki kısa filmin gösterildiği sergiyi gezerken, ses sistemi sayesinde binalar ve mekânlar hakkında bilgi edinme fırsatını da buluyor.
Sergi kapsamında ayrıca, sergide yer alan fotoğrafları ve dönemin mimarisi/mimarları hakkındaki makaleleri içeren, editörlüğünü Hasan Kuruyazıcı’nın, tasarımını ise Erkal Yavi’nin üstlendiği “Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları” kitabı, Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları tarafından Türkçe-İngilizce ve Ermenice-İngilizce olarak basıldı. Kitapta, Edhem Eldem, Afife Batur, Ahmet Ersoy, Alyson Wharton, Elmon Hançer ve Lora Baytar'ın kaleme aldığı makaleler yer alıyor.
Sergi, 9 Ocak 2011 tarihine kadar Salı-Pazar 10.00-18.00 ve Perşembe 10.00-20.00 saatleri arasında İstanbul Modern'de görülebilir. Perşembe günleri İstanbul Modern'in halk günü olduğunu ve sergilerin ücretsiz gezilebildiğini hatırlatmadan geçmeyelim.
Paralel Etkinlikler
Panel:
“Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları” 14 Aralık 2010 Salı
Saat: 14:00–17.00
İstanbul Modern Sanat Müzesi - Sinema Salonu, Karaköy
Moderatör: Hasan Kuruyazıcı
Konuşmacılar: Prof. Dr. Edhem Eldem (Boğaziçi Üniversitesi), Prof. Dr. Afife Batur (İstanbul Teknik Ünüversitesi), Dr. Ahmet Ersoy (Boğaziçi Üniversitesi), Dr. Elmon Hançer (Sanat Tarihçisi)
Şehir Turları: Sergiye paralel olarak Ermeni mimarların eserlerinin görüleceği, bu yapılar hakkında ayrıntılı bilgilerin sunulacağı şehir turları düzenlenecek. Sanat tarihçisi Elmon Hançer’in rehberliğinde gerçekleştirilecek her gezi için katılım sayısı 25 kişidir.
Birinci Gezi: 12 Aralık 2010 Pazar
Saat: 10.00 – 14.00
Kapsam: Beyoğlu, Galata, Tophane
Başlangıç Noktası: Taksim, İstiklal Cad. Girişi, Su Maksemi Önü
Bitiş Noktası: İstanbul Modern Sanat Müzesi
İkinci Gezi: 19 Aralık 2010 Pazar
Saat: 10.00 – 14.00
Kapsam: Balyan Ailesi’nin eserleri
Başlangıç Noktası: Beşiktaş Meydanı - Anıt (Vapur İskelesi Karşısı)
Bitiş Noktası: İstanbul Modern Sanat Müzesi
Kayıt: Uluslararası Hrant Dink Vakfı (0212) 240 33 61