Anadolu toprakları üzerine 5 bin yıl önce kurulan bir uygarlıktan arta kalanlar eserler gün yüzüne çıkarılıyor. M.Ö. 3 bin yılında Toros Dağları’nın eteklerine kurulan Sagalassos Antik Kenti’ndeki devasa büyüklükteki ‘Antoninler Çeşmesi’ kazı ve restorasyon çalışmalarının ardından kaybettiği suyuna yeniden kavuştu. Antik çağda büyük bir depremle yıkılan ve 3 bin 500 parçaya ayrılan çeşme ayağa kaldırıldı. Çeşmenin açılışına katılan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, çeşmenin UNESCO’nun geçici listesine alındığını söyledi.
Burdur’un Ağlasun ilçesine yedi kilometre uzaklıkta M.Ö. 3 bin yılında gelen Sagalassoslular, Büyük İskender kentin kapısına dayanana kadar Torosun eteklerinde huzur içinde yaşadı. İskender sonrası kentte kalanlar zamanla Hıristiyanlaşarak Bizans İmparatorluğu’nun parçası haline geldi. Kent, M.S. 541- 542 yıllarda veba salgınıyla kırıldı. 590’da yaşanan büyük bir depremle de kent yerle bir oldu. Büyük yıkım sonrasında şehrin civarında yaşamlarına devam edenlerse daha sonra Selçuklulara katıldı.
Roma Dönemi’nin önemli yerleşim yerlerinden biri olan Sagalassos Antik Kenti, yapılan kazı ve restorasyon çalışmalarının ardından şu anda Toros Dağları’nın çorak tepelerinde bir masal diyarı gibi duruyor. Agorası, amfi tiyatrosu, çeşmeleri, kütüphanesi, binlerce yıldır bozulmadan toprak altında kalan imparator ve tanrı heykelleri görenleri büyülüyor. Sagalassos’da 1990’da kazı çalışmaları başladı.
Orijinal taşları buldular
1993-1995 yılları arasındaki kazılarda Antoninler Çeşmesi’nin ilk kalıntıları bulundu. İlk çalışmalar 1998’de başladı. Agora’nın en görkemli yapısı Antoninler Çeşmesi 28 metre genişliğinde dokuz metre yüksekliğinde bir yapı. Çalışmalarda çeşmeye ait 3 bin 500 parça tespit edildi. 13 yıl boyunca üçer aylık dönemler halinde süren çalışmanın ardından parçalar bir puzzle gibi birleştirildi. 400 blok haline getirildi. Çeşmenin orjinal taşlarını bulabilmek için 200 taş ocağı gezildi. Deprem güçlendirilmesi de yapılan Antoninler Çeşmesi yeniden ayağa kaldırıldı. 1400 yıl önce kesilen su, tekrar çeşmeye bağlandı. Suyla hayat bulan Antoninler Çeşmesi, geçen cumartesi törenle açıldı.
Çeşmenin açılış töreninde çeşmenin 4.5 metreden akan suyundan içen Bakan Günay, “Bu topraklar Türkiye... Bir günde binlerce yıl geriye ve bugüne gelebilirsiniz. Bu topraklarda ne varsa, hangi dönemden kaldıysa, bunların hepsinin adı Anadolu...” derken, Sagalassos antik kentinin 25 yıldır kazı başkanlığını yürüten Marc Waelkens de “Daha altı yaşındayken Truva’nın keşfiyle ilgili bir roman okuduktan sonra baba ‘Büyüdüğüm zaman Türkiye’de arkeolojik çalışmalar yapmak istiyorum’ demiştim. 19 yaşında Türkiye’ye geldim. Eşim, çocuğum olarak nitelendirdiğim bu yerde 25 yıllık zorlu çalışmalardan elde ettiğim hazinelerden birinde sizleri ağırlamaktan mutluluk duyuyorum” diye konuştu.