Modern arşivcilik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılacak en büyük Osmanlı arşivleri binasının temeli yarın (4 Ocak 2010) atılacak. İstanbul Kâğıthane'de inşa edilecek binada dört ayrı mekânda dağınık haldeki arşivler 'Osmanlı Arşiv Sitesi' adı altında tek çatıda toplanacak.
100 milyon dolara mal olacak binanın inşaatı Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından ihale edildi. 80 bin metrekare alana sahip projenin yaklaşık 50 bin metrekaresi yer altında kalacak. Sultanahmet'te yer alan Osmanlı arşivleri, yaklaşık beş yıl sürecek bir çalışmanın ardından Kağıthane'ye taşınacak.
Konu ile ilgili Zaman'a açıklamalarda bulunan TOKİ İstanbul Uygulama Daire Başkanı Niyazi Özdemir, arşiv sitesinin ihale bedelinin 132 milyon lira olduğunu söyledi. Şantiyelerin kurulduğunu ve projenin bitirilme aşamasına geldiğini dile getiren Özdemir, "Osmanlı Arşiv Sitesi, tarihi dokuya uygun özgün bir mimari tasarım ile inşa edilecek." dedi.
Toplam 115 bin metrekare inşaat alanına sahip olacak site içinde 10 blok inşa edilecek. Bloklarda, idari bina, 350 kişilik araştırma salonu, araştırma enstitüsü, kütüphane ve müze, dijital arşivleme, restorasyon, yayın ve tanıtım hizmetleri, tasnif çalışmaları ve destek hizmetleri ünitesi, yemekhane ve sosyal tesisler ile 2 bin 500 kişilik kongre merkezi yer alacak.
Kağıthane'ye yapılacak arşiv, Osmanlı dönemine ait önemli eserleri bünyesinde barındıracak. Sitede, arşivciliğin son teknolojileri kullanılacak. Yüz yıllık belgelerin saklanacağı binada iklimlendirme sistemleri, dijital okuma, kolay erişim gibi sistemlerin yanında cep okuma odaları, konferans salonları, yüksek güvenlik sistemleri de bulunacak. Arşiv sitesinde, 370 bin defter, 100 milyon civarında da belge bulunacak. Müzede ayrıca, Fatih'in Bosna Fermanı, Karlofça Antlaşması, Baltalimanı Sözleşmesi ve diğer devletlerle yapılan anlaşmaların birer nüshası da bulunacak.
Site içindeki arşiv depoları kaya oyuklarının içine gömülecek ve böylece arşiv yalnızca sele karşı değil, deprem, kimyevi ve biyolojik saldırılara karşı da korunmuş olacak. Sitede 3,5 kat olarak planlanan depo üniteleri, tamamen raf kurulu olduğunda 150 bin metre raf alanı oluşacak ve yaklaşık 1.000 personel çalışacak. Osmanlı Arşiv Sitesi'nin, Vatikan'da bulunan arşiv binasına benzetildiği de söyleniyor. Yetkililerin verdiği bilgiye göre Kağıthane'de yapılacak sitenin Vatikan'daki benzerinden çok daha farklı olduğuna dikkat çekiliyor. Osmanlı Arşiv Sitesi'nin Vatikan'daki benzerinden daha büyük olacağı söyleniyor. Arşiv sitesi inşaatının 2011 yılı sonunda bitirilerek, 2012 yılı başında hizmete girmesi planlanıyor.