Hükümet, yılan hikâyesine dönen 2B arazilerinin satışında çözüme yaklaştı. Her gündeme geldiğinde, Anayasa'nın değiştirilmeden önceki halinde yer alan "yerindelik" denetimine takılan orman vasfını kaybetmiş 2B arazilerinin satışına ilişkin yasa taslağı hazır. Referandum sonrası anayasal engel de kalkınca, düşünülen model de şekillendi. Orman vasfını kaybetmiş hazine arazileri, rayiç bedel üzerinden, 10 bin lira peşinat ve 5 yıla kadar vade ile satılacak. Değer tespitinde, gayrimenkulün konumu belirleyici olacak. İstanbul'un yüzde 3.4'ünü oluşturan bu arazilerin satışından 20 milyar gelir hedefleniyor. Maliye, Çevre ve Orman ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca ortaklaşa hazırlanan yasa taslağı, şubatta Meclis gündemine geliyor.
'Seçimden önce tamam'
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü sahaya inerek hak sahiplerini belirlerken, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan özel ekip de işgal edilen arazilere yönelik bedel takdirine başladı. AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, mart başında yasayı çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Canikli, satışlarda "rayiç bedelin" esas alınacağını belirterek şöyle dedi: "Emlak Vergisi uygulaması kapsamındaki rayiç değer dikkate alınırken, gayrimenkulün konumu da belirleyici olacak. Hangi bölgede olduğuna, etrafındaki ticari değerlere bakılacak. Belirli bir miktarı peşin alınacak, gerisi taksitlendirilecek. İsteyenler peşin de ödeyebilecek. Tapularla ilgili sorunlar çözüldü. Kentsel dönüşüm bölgelerinde bulunan taşınmazlar ise TOKİ'ye devredilebilecek."
Maliye Bakanlığı yetkili
Taslağa göre, belediye mücavir alan sınırları içinde bulunan yerleşim yerleri, bahçe ve bina gibi kullanım alanlarıyla beraber, metrekare sınırlaması olmadan hak sahibine doğrudan satılabilecek. Devlet tarafından gerçek ve tüzel kişilere dağıtılan, hisseleri devredilen taşınmazların tapu kayıtları geçerli sayılacak. Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan, 100 dönüme kadar tarım arazileri de sulu-kuru ayırımı olmadan hak sahiplerine satılabilecek. Üzerinde yapılaşma olan araziler, Maliye'nin onayı ile TOKİ ve belediyelere kentsel dönüşüm projeleri kapsamında devredilebilecek. Çarpık kentleşmenin olduğu alanlarda devir, emlak vergisi metrekare birim değerleri üzerinden yapılacak. Bu tür devirlerde mevcut kentsel dönüşüm uygulamalarındaki gibi hak sahiplerine inşa edilecek konutlardan daire verilecek. Satışları Maliye Bakanlığı koordine edecek. 2B'leri almak isteyen hak sahipleri, yasa yürürlüğe girdikten sonra 3 ay içinde başvuracak. Başvurular, defterdarlıklara, mal müdürlüklerine yapılacak. İlk başvuru bedeli olarak, satış tutarından mahsup edilmek üzere 10 bin lira alınması planlanıyor. Bu bedel; il, ilçe ve arazinin konumuna göre farklılaşabilecek.
5 yıl kullanma şartı...
Hak sahibi kabul edilmek için kişinin söz konusu taşınmazı, kadastro çalışmasının tamamlandığı tarih itibariyle geriye dönük olarak 5 yıl kullanmış olması şartı aranacak. Arazi üzerine alışveriş merkezi, apartman gibi çok katlı yapı bulunuyorsa, öncelikle taban değeri, ardından da daire başına düşen hisse tutarı saptanacak. Bir apartman dairesinin satışında hak sahiplerine hisseli satış yapılacak. Tapusu verilip, daha sonra 2B diye şerh konulan araziler de hak sahiplerine devredilebilecek.
En geniş 2b arazisi Antalya'da
İlk aşamada, 2B arazilerinin satışa çıkacağı 36 il şunlar: Antalya, Aydın, Adana, Amasya, Ankara, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çankırı, Çanakkale, Denizli, Düzce, Edirne, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Kırıkkale, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Yalova... Türkiye'deki yaklaşık 500 bin hektarlık 2B arazisinin yüzde 10'u Antalya'da bulunuyor... Söz konusu arazilerin yüzde 4.7'sini oluşturan yerleşim yerlerinin 6 bin 624 hektarı üzerinde ilçe, 8 bin 514 hektarı üzerinde belde, 7 bin 35 hektarı üzerinde de köyler yer alıyor.
Toplam alan Kıbrıs'tan 1.5 kat geniş
Türkiye'de 2B'ler, Lüksemburg'un 2, Kıbrıs'ın 1.5 katı büyüklükte, 473 bin 419 hektarlık bir alanı kaplıyor. Yerleşim yeri olan ve hak sahiplerine satılması planlanan bölüm 22 bin 254 hektar olarak hesaplanıyor. Çalışma kapsamında, yaklaşık 50 bin hektarlık alanın ormana dönüştürülmesi planlanıyor. İstanbul'un yüzde 3.4'ünü 2B'ler oluşturuyor. 2B arazileri üzerinde lüks siteler, alışveriş merkezleri de bulunuyor. Satış sürecinde öncelik, arazilerde yerleşik bulunanlarla mülkü olanlara verilecek. Ancak bunun dışında her vatandaş 2B arazisi satın almak için başvurabilecek.