|
osseptik atığı içermeyen, az kirlenmiş lavabo ve duşlardan gelen gri
suyun, çeşitli işlemlerden geçirilip arıtılarak, geri kazanımını sağlayan
"Aktech Gri Su
Geri Kazanım Sistemleri", Aktif Grup tarafından Türkiye’de kullanıma sunuldu. Küresel iklim değişikliği
nedeniyle tasarruflu su kullanımının önem kazandığı günümüzde, gri suyun çeşitli
işlemlerden geçirilerek arıtılmasını ve suyun geri kazanımını sağlayan sistem
büyük ilgi görüyor.
Dünya genelinde gün geçtikçe artan su problemini en aza indirmek
için suyu daha verimli kullanmanın gerektiği tartışılmaz. Suyu daha verimli
kullanmanın en basit ve etkili yolu ise evlerde kullanılan suları, içme suyu ve
içme suyu kalitesinde olmayan sular şeklinde sınıflandırmak. Tuvalet
rezervuarları, çamaşır yıkama, bahçe sulama ve araba yıkama gibi temizlik
işlerinde kullanılan ve içme suyu kalitesinde olmayan suların yerine geri
kazanılmış suları kullanmak, içme suyu tüketim oranını yarı yarıya azaltıyor.
Böylece hem %50’ye varan oranlarda tasarruf sağlamak, hem de doğal su
kaynaklarını korumak mümkün oluyor.
Gri su nedir?
Gri su, siyah su (tuvalet suyu) haricinde, bir evden boşaltılan
atık suların genel adı. Yani duştan, küvetten, lavabodan, mutfaktan, bulaşık ve
çamaşır makinesinden gelen suların tümü... Sabun, şampuan, diş macunu, yiyecek
parçaları, pişirme yağı, deterjan ve saç gibi maddeleri içeren gri su, evsel
atık sular içinde en büyük orana sahip.
Gri suyun içeriği, özellikleri ve
bileşenleri
Evsel aktivitelerin bir yansıması olan gri suyun nitelikleri,
yaşam standardına, sosyal ve kültürel alışkanlıklara, evde yaşayan insan
sayısına ve evde kullanılan kimyasallara göre değişiklik gösteriyor. Ortalama
bir gri suyun toplam organik yüke (BOİ) %40-%50 gibi bir katkısı var. Ayrıca gri
su, evsel atık suda bulunan toplam askıda katı maddelerin (AKM) dörtte biri ve
toplam fosforun üçte ikisinden fazlasını içeriyor. Gri sudaki fosforun ana
kaynağı, bulaşık ve çamaşır deterjanları. Mutfak lavabosundan gelen ve yiyecek
parçaları içeren su ile çamaşır yıkama suyu, duştan ve lavabodan gelen gri suya
göre çok daha kirli. Yani tüm sular, tam olarak gri su statüsünde değil. Bu
yüzden gri suyun özelliğine göre farklı temizleme metotları kullanmak
gerekiyor.
Gri suyun geri kazanılmasını sağlayan sistemler; ucuz fakat emek
yoğun bir yapıdan, pahalı fakat kullanışlı bir yapıya doğru sıralanıyor.
Arıtılmış gri suyun, evlerde tuvalet rezervuarları ve çamaşır yıkamada tekrar
kullanılabilmesi için mutlaka Membrane Biyoreaktör (MBR) gibi gelişmiş
arıtma teknolojileriyle arıtılması gerekiyor. Aksi halde hijyenik olmayan
koşullar ortaya çıkabiliyor.
Sistem dizaynı
Gri su geri kazanım sistemleri; gri suyu toplayan, depolayan,
organik madde miktarını düşüren, hijyenik hale getirerek AB standartlarındaki
kalite gereksinimlerini karşılayan ve sürekli olarak yüksek kalitede kullanım
suyu sağlayan sistemler. Arıtma teknolojisine bağlı olarak sistemin büyüklüğü de
değişiyor. Kurulacak sistemin kapasitesi hesaplanırken, su ihtiyacı ve gri su
miktarı göz önüne alınıyor; bazı olağandışı durumlarda çamaşır makinesi, mutfak
lavabosu ve bulaşık makinesinden gelen su da sisteme dahil ediliyor.
Depolama hacmi, kullanıcının su tüketim alışkanlıklarına ve
kullanım suyu gereksinimlerine de bağlı. Ancak genellikle kullanım suyu ihtiyacı
ile gri su üretimi arasında bir tutarlılık bulunuyor.
Gri su geri kazanım sistemleri, merkezi ve bireysel sistemler
olmak üzere iki ana kategoriye ayrılıyor. Merkezi sistemler, farklı binalardan
gelen gri suyu bina dışındaki bir bölgede toplayıp arıtırken, bireysel
sistemlerde bir veya daha çok daireden gelen gri su bina içinde toplanıp
arıtılıyor.
Bireysel sistemlerin avantajı, depolama ve dağıtım borularının
bina içinde sadece kısa mesafeler için bağlanabilmesi. Ayrıca merkezi sistemden
daha küçük hacme sahip olduğu için daha küçük mekanlara kurulabiliyor. Ancak
bireysel gri su geri kazanım sistemleri, genellikle daha yüksek yatırım ve bakım
maliyetine sahip.
MBR, en ideal gri su geri kazanım sistemi
olarak tüm dünyada kabul görüyor. Bunun sebebi, arıtılan suyun çok yüksek
kalitede olması ve sistemin az yer kaplaması. Sistemin kurulacağı mekan çok
küçükse, membran filtre hacmi artırılarak, kirli su ve kullanım suyu depolarının
hacmi büyük ölçüde küçültülebiliyor.
Gri su geri kazanımının faydaları
• %50’ye varan su tasarrufu
• Şebeke içme suyunun
kullanılmasını önlemek
• Doğal su kaynaklarının daha verimli
kullanılması
• Şebeke suyu dağıtım hatlarındaki yoğunluğun
azalması
• Özellikle kurak bölgelerde bahçe sulamada
kullanılabilmesi
• Siyah suya göre çok daha hızlı ve kolay
arıtılabilmesi
• Elde edilen
suyun hijyen şartlarını sağlayacak nitelikte olması
|
