96
Çimento
2012 Yılı Sektör
Profili
Çimento
Klinker
Firma Sayısı
68 (48 entegre tesis + 20 öğütme-paketleme tesisi)
İstihdam
15.000
Üretim
63,9 Milyon ton
54,8 Milyon ton
Tüketim
53,9 Milyon ton
-
İhracat
9,7 Milyon ton
2,8 Milyon ton
İthalat
87,2 Bin ton
-
Kaynak: Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği
2011 yılı itibariyle yüz yılını geride bırakan çimento endüstrisi, geri-
ye bakıldığında bu sürecin her aşamasında Türk ekonomisi için çok
önemli görevleri yerine getirmiştir. Türkiye ekonomisinin itici gücü
olan inşaat sektörünün öncü alt sektörlerinden biridir.
Çimento sektörü, 48’i entegre tesis, 20’si öğütme ve paketleme te-
sisi olmak üzere toplam 68 çimento üretim tesisi ile faaliyet göster-
mekte ve yaklaşık 15 Bin kişiye doğrudan istihdam sağlamaktadır.
Türkiye’de altyapı ve konut açığının önemli boyutlarda olması ve kent-
sel dönüşüm yasasının geçen yıl içinde yürürlüğe girmesi nedeniyle
kıyaslanabilir ekonomik düzeydeki ülkelere göre çimento ve inşa-
at sektörünün önünün daha açık olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Sektörün bugün için en büyük sorunu, mevcut fazla kapasitedir. Her
ne kadar çimento tüketimi son yıllarda gelişme göstermişse de yeni
İhracat
İthalat
Değer
(Bin
USD)
Miktar
(ton)
Değerdeki
Değişim
(%)
Değer
(Bin
USD)
Miktar
(ton)
Değerdeki
Değişim
(%)
2008
1.132.730 13.725.529
95,0 36.658 397.825
-61,1
2009
1.199.642 20.365.523
5,9
6.041 22.925
-83,5
2010
1.131.177 19.010.146
-5,7
9.629 70.219
59,4
2011
911.572 14.397.044
-19,4
7.848 24.763
-18,5
2012
797.973 13.634.241
-12,5 12.508 87.212
59,4
2012/
3çeyrek
595.109 10.115.228
-
6.967 25.997
-
2013/
3çeyrek
609.774 10.141.068
2,5
7.900 57.804
13,4
Kaynak: International Trade Center
*2523 GTİP numaralı malzeme
TÜRKİYE ÇİMENTO İHRACATI VE İTHALATI (2008-2013)
yaratılan kapasiteler bu gelişmelerin çok üzerindedir. Dolayısıyla
sektör atıl kapasite yükünü taşımaktadır.
Sektör, küresel kriz ile birlikte Avrupa pazarının daralması sonu-
cunda ihracatta yeni pazarlar geliştirmiştir. 2009 ve 2010 yıllarında
ihracata başlanan Batı Afrika bölgesine sevkıyat, 2011 yılında da de-
vam etmiştir. Üretim kalitesi, mevcut kapasite büyüklüğü ve sahip
olunan ihracat potansiyeli ile çimento sektörü global pazarda son
derece önemli ve saygın bir konuma erişmiştir.
Sektörün 2012 yılında karşılaştığı önemli sorunlardan biri, ihracat-
ta yaşanan azalmadır. Özellikle Arap Baharı’nın olumsuz etkileri ile
Türkiye’nin bölge ülkelerine yaptığı ihracatta önemli oranda düşüş-
ler meydana gelmiştir. Bu azalma Rusya pazarının tekrar canlan-
ması ile bir miktar telafi edilmeye çalışılmış ancak Suriye’de yaşa-
nan politik durum, ihracatımızı yine olumsuz etkilemiştir.
Çimento sektörü, 2012 yılında, bir önceki yıl olduğu gibi Arap Baha-
rı’nın olumsuz etkisiyle birlikte, başlıca ihraç pazarları olan; Irak,
Suriye ve Mısır’a yaptığı ihracatlarda da önemli oranda düşüş yaşa-
mıştır. Çimento ihracatı yıl sonunda 10,6 Milyon ton (Türkiye Çimen-
to Müstahsilleri Birliği rakamı) olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın
800 Bin tonluk bölümü TÇMB üyesi olmayan fabrikaların ihracatıdır.
2012 yılında üretimin yaklaşık % 19’luk bölümü ihraç edilmiştir.
2,4 Milyon ton olan 2011 yılı klinker ihracat rakamı, 2012 yılında
% 15,8 oranında artarak 2,8 Milyon tona yükselmiştir.
Çimento ve klinker toplam ihracatında ise düşüş yaşanmıştır. 2011
yılı toplam ihracatı 13,5 Milyon ton iken, 2012 yılında toplam ihracat
% 7,2’lik azalışla 12,5 Milyon tona gerilemiştir.
Son 9 yılda en çok çimento ihracatı yapılan ülke unvanını sadece 2008
yılında ele geçiren Rusya, 2012 yılında da en çok ihracat yapılan ülke
olmuştur. 2012 yılında Rusya’ya 1,9 Milyon ton ihracat gerçekleştiril-
miştir. Irak pazarı ise 1,7 Milyon ton ile ikinciliğe düşmüştür. Çimento
ihracatının sırasıyla % 20 ve % 18’i Rusya ve Irak’a yapılırken ihracatta
diğer önemli pazarlar Libya, İsrail ve Mısır olmuştur.