Basic HTML Version
19
Özet
TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA EKONOMİK
GELİŞMELER
Türkiye
• Türkiye ekonomisi; 2012 yılında uygulanan ekonomiyi so-
ğutma ve dengeleme politikaları ile oluşan yavaşlamanın
ardından 2013 yılına, % 4,0 büyüme hedefi ile ve bunu des-
tekleyen yatırım yapılabilir ülke kredi notlarına ulaşılması
ile girmiştir.
• 2013 yılının ilk üç çeyreğinde ekonomide hedeflenen ka-
demeli toparlanma gerçekleşmiş ve % 4,0 büyüme ora-
nına ulaşılmıştır. Ancak yılın son çeyreğinde oluşmaya
başlayan yeni küresel ekonomik koşullar ve dahili parasal
sıkılaştırma önlemlerinin etkileri ile iktisadi faaliyetlerin
performansında yavaşlama başlamıştır. Buna bağlı olarak
yıl genelinde % 4,0 hedefine yakın bir büyüme gerçekleş-
mesi beklenmektedir.
• 2013 yılında büyümenin dinamiklerine bakıldığında en
önemli katkıyı özel tüketim harcamalarındaki canlanma
ile kamu tüketim ve özellikle yatırım harcamalarındaki
sıçramanın destekleği gözlemlenmektedir. Özel sektör
yatırımları ilk dokuz ayda küçülürken, net ihracatın katkı-
sı ise negatif olmaktadır.
• 2013 yılında ihracatta artış olmamış ve geçen yıla paralel
bir seviyede, 151,5 Milyar USD’lik ihracat gerçekleşmiş-
tir. İthalat ise % 6,0 artarak 250,0 Milyar USD seviyesinde
gerçekleşmiştir. İhracat artışında yavaşlamanın iki önem-
li nedeni bulunmaktadır. Bunlardan ilki altın ihracatının
2013 yılında oldukça düşük gerçekleşmesidir. İkincisi ise
yakın ve komşu ülkelerle yaşanan sıkıntıların ihracatı sı-
nırlamasıdır. AB pazarlarında özellikle yılın ikinci yarısın-
da başlayan canlanma ise ihracatı desteklemektedir.
• 2013 yılında cari açık kontrol altında tutulurken, işsizlik
ve enflasyonda artışlar yaşanmıştır. İşsizlik, ortalama
% 9,5 ile 2012 rakamlarının üzerinde seyretmektedir. Enf-
lasyon ise yılın ikinci yarısında yaşanan kur ve faiz artış-
ları neticesinde % 7,4 olarak hedeflerin oldukça üzerinde
gerçekleşmiştir.
• Merkez Bankası, 2013 yılında da uyguladığı politikalar ile
ekonomiyi şekillendirmeye devam etmiştir. Merkez Ban-
kası, yılın ilk yarısında para politikasını göreceli olarak
gevşetmiş ve faiz oranları, Mayıs ayında tarihin en düşük
seviyelerine gerilemiştir. Ancak, ABD Merkez Bankası‘nın
(FED) Haziran ayı başında parasal genişlemeden çıkış
kararı alması ve bir takvim açıklaması sonucu oluşmaya
başlayan küresel ekonomik koşullar karşısında T.C. Mer-
kez Bankası sıkılaştırma odaklı politikalar uygulamaya
başlamıştır.
• Buna bağlı olarak döviz kurları ve faiz oranlarında önem-
li artışlar oluşmuş, TL’de yeni bir düzeltme yaşanmıştır.
Mayıs ayından itibaren sermaye girişleri tersine dönmüş
ve yaklaşık 27 Milyar USD (Mayıs-Kasım döneminde) ser-
maye çıkışı gerçekleşmiştir. Merkez Bankası küresel be-
lirsizlik ve dalgalanma ortamında fiyat istikrarı ve finan-
sal istikrarı gözeten temkinli ve sıkı para politikasını yılın
ikinci yarısı boyunca sürdürmüştür.
• Bu çerçevede 2014 yılı için yine % 4,0 oranında bir büyüme
hedefi konulmuş ve 2014 yılı tasarruf yılı ilan edilmiştir.
Gelirler üzerinde harcamaya yol açan borçlanma olanak-
ları üzerine sınırlamalar getirilmektedir. Buna bağlı ola-
rak 2014 yılında iç tüketim harcamalarında büyümenin
% 3,2 ile 2013’ün de altında gerçekleşmesi beklenmekte-
dir. 2014 yılında özel sektör yatırımlarının canlanması ile
ihracatın % 8,5 artarak 166,5 Milyar USD’ye ulaşması ve
büyümenin de bu iki unsur ile desteklenmesi beklenmek-
tedir.
• Türkiye’de inşaat sektörü 2010 yılında % 18,3 ve 2011 yı-
lında % 11,3 gibi yüksek hızlarla büyüdükten sonra 2012
yılında sadece % 0,6 büyüme göstermiştir. Ekonomik ya-
vaşlamaya bağlı olarak inşaat sektörünün büyüme perfor-
mansında da önemli bir yavaşlama ortaya çıkmıştır. 2013
yılında ise inşaat sektöründe büyüme, özellikle kamu in-
şaat harcamalarındaki önemli sıçrama ile yeniden hızlan-
mıştır. 2013 yılının ilk dokuz ayında inşaat sektörü % 7,4
büyüme göstermiştir.
• 2013 yılının ilk dokuz ayında kamu inşaat harcamaları,
reel olarak % 38,8 büyümüştür. Özel sektör inşaat harca-
maları ise 2012 yılında başlayan küçülmesini 2013 yılının
ilk iki çeyrek döneminde de sürdürmüştür. Beş çeyrek
üst üste küçülen özel sektör inşaat harcamaları, 2013 yılı
üçüncü çeyreğinde yeniden büyümüştür. 2013 yılının ilk
dokuz ayında özel sektör inşat harcamaları % 3,5 küçül-
müş durumdadır.