Basic HTML Version
121
Prefabrikasyon
Yapıların modüler elemanlara ayrılarak beton ve demirle yüksek kalite
standartlarında üretilmesi ve bunların yapım yerine taşınarak monte
edilmesi olarak adlandırılan prefabrikasyon sistemi Türkiye’de ge-
lişme sürecinin ilk aşamasında bulunmaktadır. Sanayileşmiş üreti-
min kalite, hız, verimlilik, ekonomiklik ve süreklilik gibi bütün olumlu
özelliklerini içeren prefabrikasyon teknolojisi, yapım teknikleri içinde
bugün gelinen en ileri aşamadır. Ülkemizde, betonarme yapılarda pre-
fabrikasyon teknolojisinin yaygın kullanımı 1960’lı yıllarda başlamıştır.
Beton prefabrikasyon sanayisinin bugün ulaştığı düzeyde her türlü az
ve çok katlı yapılar (konut, ticaret, genel hizmet, eğitim, turizm, spor ya-
pıları vb.), ulaşım yapı elemanları (boru, menfez, elektrik ve telefon di-
rekleri, trafo binaları vb.) ve çevre düzeni elemanları üretebilmektedir.
Ülkemizde prefabrikasyon üretiminde ileri teknolojiler kullanılmakla
birlikte tüketim tarafında henüz prefabrikasyon teknolojileri yeterince
tanınmamaktadır.
Ülkemizde prefabrikasyonu tanıtmak ve yaygınlaştırmak, teknolojik
altyapısını oluşturmak amacıyla sektörün kurumsal temsilcisi olarak
1984 yılında Türkiye Prefabrik Birliği kurulmuştur.
Beton prefabrikasyon, 26’sı TPB üyesi olmak üzere 97 firmayla faali-
yet göstermektedir. TPB üyelerine ait olan üretim kapasitesi toplam
2,15 Milyon m
3
’tür. Üyeler tarafından yaratılan istihdam 4.597 kişi, iş-
letilen tesis sayısı 35‘tir. Türkiye’de prefabrike sistemlerin kullanımı
sanayi yapılarında artarken, konutlarda henüz sınırlı ölçülerde tercih
edilmektedir. AB’de % 25 oranında kullanılan prefabrike sistemlerin
Türkiye inşaat sektörü içindeki payı henüz % 8’dir. Sektörün bu anlam-
da önemli bir genişleme potansiyeli bulunmaktadır. Yetersiz iç talep ve
denetimsizlik sektörün önündeki en büyük engellerdir.
2012 Yılı Sektör Profili
Prefabrikasyon
Firma Sayısı
97
İstihdam*
4.597
Üretim
1.595.676 m
3
Tüketim
U
İhracat
275,4 Milyon USD
İthalat
26,7 Milyon USD
Kaynak: Türkiye Prefabrik Birliği
* Türkiye Prefabrik Birliği üyelerince yaratılan istihdam
U: Ulaşılamadı
Yıllar
İhracat Değişim (%)
İthalat Değişim (%)
2008
9.462.252
17,3 7.918.139
17,1
2009
6.547.989
-30,8 5.570.708
-29,6
2010
7.328.941
11,9 6.154.653
10,5
2011
8.697.680
18,7 7.473.017
21,4
2012
8.903.897
2,4 7.740.319
3,6
Kaynak: International Trade Center
* 9406 GTİP numaralı malzeme
DÜNYA PREFABRİKE* YAPI MALZEMELERİ İHRACATI VE
İTHALATI (2008-2012) (Bin USD)
Dünya prefabrike yapı malzemeleri ihracatı 2012 yılında 8,9 Milyar
USD seviyesinde gerçekleşmiştir. İlk sırayı 1,6 Milyar USD’lik ihra-
catı ile Çin almaktadır. ABD 1,1 Milyar USD ile ikinci, Almanya 594
Milyon USD ihracat ile üçüncü sıradadır. İthalatta Kanada 691 Mil-
yon USD ile ilk sırada yer alırken onu 462 Milyon USD ile Almanya,
434 Milyon USD ile Norveç ve 425 Milyon USD ile Avustralya izle-
mektedir.
Küresel kriz nedeniyle prefabrikasyon sektörü 2009 yılını, bir önceki
yıla göre % 37 üretimdüşüşü ile kapattıktan sonra 2010 yılında yeniden
ivme kazanmıştır. Sektörde 2010 yılında % 38,7 ve 2011 yılında % 22,5
artış yaşamıştır. 2012 yılında ise üretim 2011 yılı düzeyinde kalmış ve
1.595.676 m
3
olmuştur. Üretimin 748.767 m
3
’ü üstyapı, 419.553 m
3
’ü
altyapı, 390.869 m
3
’ü çevre düzeni elemanları ve 36.487 m
3
’ü SBD’ler
için gerçekleştirilmiştir.
1.597
1.596
2.000
1.800
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
1.352
936
1.155 1.186
1.144
1.440
1.558
1.752
1.493
1.304
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Binm
3
Kaynak: Türkiye Prefabrik Birliği
TÜRKİYE PREFABRİKE BETON YAPI ELEMANLARI ÜRETİMİ
(2000-2012)
940