|
Yenikapı İstanbul’un yeni kalbi oluyor. Transfer
Merkezi inşaat bittiğinde Taksim Metrosu, Aksaray Hafif Raylı
Sistemi ve Marmaray’ın buluştuğu bir merkez olacak.
Marmaray saatte 75 bin, Aksaray 40 bin ve metro 70 bin
yolcuyu tek yönde taşıyacak. Bir başka ifadeyle tek yönde 180 bin
seyahat edebilecek. Saatte 360 bin kişi ise Yenikapı’dan İstanbul’un dört bir
yanına gidebilecek.
İBB Başkanı Kadir Topbaş, Yenikapı’nın değişecek çehresini şöyle anlatıyor: “
Yenikapı Transfer Merkezi, ulaşım sistemimin en önemli noktalarından biri
olacak. Yenikapı’ya ulaşan biri İstanbul’un yer yanına gidebilecek. Çok
stratejik bir merkez planlandı. Transfer merkezine ulaşan kişiye deniz yolu da
hava yolu da açık olacak. Bu potansiyeli ile Taksim’e alternatif. İşte bu yüzden
bölgede kentsel dönüşüm projesi başlattık. Marmaray ve metro istasyonu ile
birlikte toplam 43 bin 250 metrekare istasyon alanı var. Biz 285 bin
metrekarelik alanı da dahil ederek Arkeopark projesini için düğmeye bastık.
Hazırlıkları tamamladık ve uluslararası bir proje hazırladık. Arkeopark’ta
kazılarda ortaya çıkartılan gemiler ve tarihi eserler de sergilenecek. Hatta
kazılarda çıkan gemi ve tarihi eserlerin bir kısmını Transfer Merkezi’nde de
sergilemeyi düşünüyoruz. Akbil ile gezilen müze olacak”.
Maliyeti 1 milyar TL
Proje için ilk fizibilite çalışması 1987 yılında yapıldı, 1998 yılında ise
İBB yapım için düğmeye bastı. Proje 2004 yılında bitecekti. Ancak bütün programı
yerin 9 metre altından çıkan tarihi liman alt üste etti. Marmaray kazı alanında
13, metro kazı alanında da 22 olmak üzere toplam 35 tarihi gemi bulundu. İBB
Başkanı Topbaş, tarihi gemilerin kaldırılarak Arkeopark’ta sergilenmesi için
çalışmaların titizlikle yapıldığını söylüyor: “Şimdiye kadar 46 milyon TL
harcama yapıldı. Marmaray’ın kazı alanındaki gemiler kaldırıldı ve Marmaray’da
inşaat işine başlandı. Metro alanında ise 2 gemi kaldı. Bu gemiler
kaldırıldığında çalışmalara başlanacak. Eğer yeni bir aksilik çıkmazsa 29 Ekim
2013’te proje tamamlanacak”.
9 yıllık gecikmenin İstanbul’a maliyeti nedir? Bu soruyu Topbaş detaylarıyla
açıklıyor: “Taksim metrosu günlük 230 bin yolcuya hizmet ediyor. Eğer Yenikapı
bağlantısı bitmiş olsaydı bu rakam 732 bine çıkacaktı. 5.2 kilometrelik güzergah
yüzünden günde 500 bin İstanbullu taşınamıyor. Bu da 9 yılda yaklaşık 1 milyon
600 milyon yolcu demek. Zaman kaybı, yakıt kaybı, gibi parametreler göz önüne
alınmadan kaba bir hesap yapılırsa, 9 yıllık gecikmenin maliyeti yaklaşık 1
milyar dolar.
Günde 10 milyon kişi taşıyacak
Kadir Topbaş, mevcut metro sistemiyle günde 1 milyon yolcunun taşındığını, 29
Ekim 2013 tarihinde Yenikapı Transfer Merkezi’nin bitmesi ve sistemin
bağlanmasıyla günlük kapasitenin 4.5 milyona çıkacağını söyledi: “2013 için
hedefimiz günde 4.5 milyon yolcu. Şu an ihale aşamasında olduğumuz yeni hatlar
var. Bunlar da 2016 yılında tamamlanacak. O zaman kapasitemiz günde 7 milyon
yolcu olacak. 2023 için ise hedef 10 milyon üzeri. İşte o zaman yılda 3 milyar
650 milyon yolcu kapasitesine ulaşılacak. Bu da raylı sistemin kendi
kaynaklarıyla yatırım yapmasını sağlayacak”.
Bir tarafta dozer, bir tarafta fırça
Bir tarafta dozerlerin harıl harıl çalıştığı diğer tarafta ise fırçayla
kazıların yapıldığı yer Yenikapı... Dozerler çalışıyor çünkü Asya ile Avrupa’yı
birleştirecek Marmaray, Avrupa yakasına bu noktadan çıkacak. Fırçalarla kazı
yapılıyor çünkü Marmaray’ın entegre olacağı metro istasyonun yapılması için M.Ö.
6.500 yılına ait gemilerin kaldırılması gerekiyor. Gemiler büyük titizlik içinde
parçalarına ayrılarak havuzlara yerleştiriliyor, arşivleniyor. Daha sonra
kamyonlara yüklenerek konservasyonu yapılmak üzere Bodrum Sualtı Arkeoloji
Enstitüsü’ne (INA) veya İstanbul Üniversitesi’ne götürülüyor. Gemiler ve kazı
alanında bulunan yaklaşık 35 bin parça eser daha sonra Yenikapı Transfer
Merkezi’ni de içine alacak yaklaşık 280 bin metrekarelik Arkeopark’ta
sergilenecek.
|
