Türkiye'de AVM yatırımları, deneyimler ve beklentiler

ISTANBUL REstate Gayrimenkul Fuarı, 15’e yakın paralel oturumuyla sektörün alt segmentlerine dair önemli konuları tartışmaya açtı. Fuar’ın ilk gününde Bloomberg-HT Ekonomi Müdürü Özlem Dalga’nın moderatörlüğünde gerçekleştirilen 'Türkiye’de AVM Yatırımları: Deneyimler ve Beklentiler' oturumu, Redevco Türkiye Genel Müdürü Patrick van Dooyeweert, RGM Kurumsal Gelişim Müdürü Nils Lueken, Öncüoğlu Mimarlık’tan Mimar Enis Öncüoğlu ve TSKB GYO Genel Müdürü Korkut Ün gibi isimleri aynı masa etrafında topladı.

Alışveriş merkezlerinde sürdürülebilirlik, esneklik ve etkin tesis yönetimi gibi konuların ön plana çıktığı oturumda ilk olarak Patrick van Dooyeweert söz aldı. “Yaşanan son krizle birlikte gerçekten ilgili yatırımcılar ortaya çıktı. Gayrimenkul ve perakende sektörleri de krizden daha güçlenerek çıktı. Elbette bu durum tüketicilerin de lehine,” diyen Dooyeweert, konuşmasında AVM’lerin sürdürülebilirliğine de değindi:

“Alışveriş merkezi konsepti Türkiye’de 1455’ten beri var. 600 yıldır ayakta olan Kapalıçarşı bugün ciro açısından da en iyi iş yapan AVM’ler arasında. Bu sürdürülebilirlik başarısının sırrı ise birbiri ardına dizili dükkanlarda, yani sadelik ve basitlikte saklı. Bütün yatırımcılar kendilerine 20 yılı aşacak bir gelir kaynağı arıyor. Enerji dostu olmak ve geri dönüştürülebilir malzemeler kullanmak da sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşıyor. Dolayısıyla sürdürülebilirliğe, yılların ve şartların getirdiği değişime ayak uydurmayı sağlayacak esneklik olarak bakmak gerekiyor.”

AVM çok, ama yeterli sayıda profesyonel yönetici yok!  

RGM Kurumsal Gelişim Müdürü Nils Lueken ise konu hakkındaki düşüncelerini şöyle dile getirdi: “AVM’leri sürekli kılacak temel aktörler merkez yöneticilerdir. Dolayısıyla tüketici davranışları iyi görebilecek, AVM’yi her yıl yeniden yaratabilecek yöneticilere ihtiyaç duyuluyor. Ancak Türkiye, hizmet kalitesi gerekse yönetici sayısı bakımından Avrupa’nın gerisinde kalıyor. Oysa Avrupa, Türkiye’yi yatırım yapılacak 5 ülkeden biri olarak görüyor.”

Mimar Enis Öncüoğlu ise konuyu mimari açıdan ele aldı ve şunları söyledi: “AVM tasarımlarında da esneklik ön plana çıkıyor. Zincir perakendecilerin büyüme ihtiyacını karşılayacak tasarımlara sahip AVM’ler daha çok tercih ediliyor. Sigara yasağından bu yana ise tasarımlarda teras ve balkon gibi açık alanların bulunması önem taşıyor.”

TSKB GYO Genel Müdürü Korkut Ün ise konuyu GYO’lar açısından değerlendirdi: “Bugün İMKB’de işlem gören 15 tane GYO var. Ancak bunların sadece altı tanesinin portföyünde AVM yer alıyor. Bu kadar az olmasının nedenlerinin başında ise yüksek finansman ve dış borçlanma şartlarının yarattığı zorluklar geliyor.”

AVM alanında 2015 yılına dair görüşlerin de paylaşıldığı oturumdan, rekabetle birlikte kalite ve operasyonel verimliliğin artacağı, karma modellerin önem kazanacağı ve şehir içi projeler arasında ulaşım ve dolaşım kolaylığı sunanların daha çok tercih edileceği mesajları çıktı.