Sulukule Projesinde hukuk neler demişti?
Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası’nın Sulukule Yenileme Projesi’ne karşı açtığı dava ‘yürütmeyi durdurma’ sonucuyla Haziran 2012’de karara bağlanmıştı. İstanbul 4. İdare Mahkemesi, sözü edilen projeye dair “Kamu yararına uygun değil, iptal edilmeli.” kararını vermişti. Ancak 2009 yılında yıkımı tamamlanan Sulukule'de artık mahalleye ait hiçbir kültür kalmamıştı. Hemen ardından da mahkemenin iptal ettiği projeye karşılık yeni bir avan proje Belediye Meclisi'nden ve koruma kurulundan geçmişti.
Bu kararın ardından inşatların devam ettirilmesi ve Fatih Belediye Başkanı ve valinin katılımıyla gerçekleştirilen kura çekimi töreni ile yargı kararı sonrasında hukuk dışı tutum sergilenmeye devam edilmişti. Kura çekimleri sonucu proje öncesi kendilerine vaat edilen metrekarelerden daha düşük metrekarelerde ev hakkı çıkan hak sahipleri de bugün Sulukule’nin yeni mağdurları arasında yer alıyor.
Sulukule’de kronoloji
2005
5366 no.lu “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun” kabul edildi. Sulukule, bu kanun kapsamında (5366 no.lu) Yenileme Alanı olarak ilan edildi.
2006
Sulukule Yenileme Alanı, Bakanlar Kurulunca kabul edildi. İBB, Fatih Belediyesi ve TOKİ arasında Sulukule Yenileme Projesi kapsamında protokol imzalandı. Sulukule için acele kamulaştırma kararı çıktı. Sulukule’de yıkımlar başladı.
2007
Sulukule Yenileme Projesi, Koruma Kurulu’nca onaylandı. Avrupa Birliği İlerleme Raporu'nda Sulukule ile ilgili bölümler yayımlandı. Proje kapsamında hak sahibi tespit edilenlerin yerleşeceği Taşoluk’taki evlerin kuraları çekildi.
2008
Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası ‘Sulukule Yenileme Projesi’ hakkında dava açtı. OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development/İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı) raporunda Sulukule'ye ayrıntılı olarak yer verildi. ABD Helsinki Komisyonu Eş Başkanı, Başbakan’a Sulukule ile ilgili mektup gönderdi. Avrupa Parlamentosu’ndan 3 üye Başbakan'a Sulukule ile ilgili mektup gönderdi. UNESCO'dan bir heyet Sulukule'yi ziyaret etti. Fatih Belediyesi’nin üstlenmiş olduğu Sulukule Yenileme Projesi’nin yanlışlarına ve mevcut yıkımlara dur demek isteyen ve bu nedenle STOP (Sınır Tanımayan Otonom Plancılar) adını alan bir grup gönüllü, alternatif proje çalışmalarına başladı.
2009
Birleşmiş Milletler HABITAT AGFE (Advisary Group on Forced Evictions/Zorla Tahliyeler Konusunda Danışmanlar Grubu) Mahalle’yi ziyaret etti. UNESCO raporunda Sulukule yeniden yerini aldı. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Thomas Hammarberg Sulukule'yi ziyaret etti. Mahalledeki son ev yıkıldı.
2010
TOKİ tarafından ihale yapıldı ve Özkar inşaat projeye başladı. Sulukuleliler mülkiyet haklarının ihlal, kendi kültürlerini yaşayan insanların mahallelerinin yok edildiği beyanıyla AİHM’e başvurdu. Davalı Türkiye Cumhuriyeti’nden uygun görülecek miktarda tazminat talebinde bulunuldu. AİHM başvuruyu kabul etti.
2012
Evleri yıkılan 900 hissedar arasından hak sahibi olan 50 aile için projede kura çekimi yapılacağı duyuruldu. Hak sahiplerine kendi evlerinin olduğu yerden ve istedikleri büyüklükte ev verilmeyeceği ortaya çıktı. Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası’nın açtığı dava ‘yürütmeyi durdurma’ sonucuyla karara bağlandı. İstanbul 4. İdare Mahkemesi, söz edilen projeye dair “Kamu yararına uygun değil, iptal edilmeli.” kararını verdi. Sulukule projesi 'iptal edilse' de evlerin sahipleri kurayla belirlendi. Bir hak sahibi, proje öncesinde imzalanan sözleşmede 120 metrekare talep etmesine rağmen kurada kendisine 80 metrekare çıktı. Mahkemenin iptal ettiği Sulukule için yeni bir avan proje Belediye Meclisi'nden ve koruma kurulundan geçti. Projedeki evlerin metrekare fiyatı 1.250'den 2.500 liraya çıktı. Hak sahiplerinin borcu ikiye katlandı.
|