İnanç turizmi açısından Doğu
Karadeniz’in en önemli turizm merkezi olmaya aday Santa
Harabeleri, defineciler yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Defineciler, harabelerin içinde hazine ararken, tarihi de yok ediyorlar.
Gümüşhane’nin Kelkit havzası içinde yer alan Santa
harabeleri’nin (Dumanlı Köy) geçmişi 17. yüzyıla kadar uzanıyor. Önemli
bir ibadet merkezi olan ve yüzyıllarca sekiz kilisesi ile ziyaretçilere dini
hizmet vermiş olan Santa harabaleri, bugün kaderine terkedilmiş durumda. 8
mahalleden 300’ü aşkın yapıdan oluşan Santa harabeleri, aynı zamanda yaylacılar
tarafından da kullanılan bir yerleşim bölgesi. Ancak bu yerleşim bölgesinin en
büyük derdi, yaylacılar gittikten sonra kış aylarında başta kiliseler olmak
üzere tarihi yerlerinin define avcıları tarafından kazılarak tahrip
edilmesi.
Yazları yaylaya çıkan ve orada hayvancılıkla geçinen Adem
Uzun, şunları anlatıyor:
“Yaz aylarında harabelerin olduğu yere geldiğimizde tarihi binaları,
zemininde çukur açılmış şekilde buluyoruz. Santa’da bulunan kiliselerin
duvarlarındaki resimler de defineciler tarafından kırılıyor, tahrip ediliyor.
Burada sekiz mahallede sekiz kilise bulunuyor, bu kiliselerden sadece bir
tanesinin tavanı sağlam. Tavanı sağlam olan kiliseyi korumaya çalışıyoruz ama
bölgeye sadece yaz aylarında yaylacılık için geliyoruz. Kışın Santa’da kimse
kalmadığından defineciler gelerek tarihi binaların içini kazıyor. Santa’yı gezen
büyüleniyor, ama yavaş yavaş yıkılıyor. Devletimizin gelip, buradaki tarihe
sahip çıkmasını istiyoruz.”
Santa harabeleri, Gümüşhane’nin Dumanlı köyü sınırları içinde ve bin 600
metre yükseklikte yer alıyor. Kentin ne zaman kurulduğu bilinmiyor ama yazılı
tarih, 17. yüzyıla kadar uzanıyor. Sekiz kilisesi var. Taş işçiliğinin güzel
örneklerini oluşturan evlerin bugüne kadar yaklaşık 300’ü ayakta kalmış.
Demircilik ve gümüşçülüğün önemli bir sanat olduğu Santa’daki 8 kiliseden bugüne
kadar ancak 5’i gelebilmiş. Binalar, tüm tahribat rağmen göz
kmaştırıyor.
|