Mimarın Onayı Olmadan Yıkılıyor!

Ankara’nın simgesi Atakule’ye ilk kepçe vuruldu. Birgün Gazetesi'nden Olgu Kundakçı'nın haberine göre, Türkiye’nin ikinci alışveriş merkezi olarak 1989 yılında açılan ve döneminin modern mimari özelliklerini taşıyan Atakule’nin çarşısı daha büyük bir AVM için yıkılıyor. Atakule GYO tarafından yapılacak projeye göre, yapının 125 metrelik kulesi korunacak, ancak 25 bin metrekarelik çarşı kısmı yıkılarak yerine iki kat büyüklükte bir AVM inşa edilecek. Atakule’nin mimarı Ragıp Buluç’un ise bu projeye onayı yok.

Simge yapıyı 1985’te tüm dünyayı dolaşarak tasarlayan Buluç, “Atakule’nin projesini çizmek için Hong Kong’tan başlayıp Avrupa’ya, Amerika’ya kadar tüm dünyadaki çarşıları, kuleleri gezdim. Kendime göre müthiş özgün bir bina yaptım. Dünyanın hiçbir yerinde buna benzer bir proje yoktu. Ama hiçbir şeyin kıymeti yok. Şimdi yapının çarşısını daha büyük bir AVM sevdasına yıkıyorlar. Bu barbarlık. Gidip buldozerin önüne oturacak halim yok, ama hukuk yollarını deniyoruz” diyor.

Mimarın men etme hakkı

Mimari eserlerin telif haklarının korunmasını güvence altına alan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 16. maddesine göre mimarlar eserlerinin bütünlüğünün bozulmasını bütün haklarından yazılı olarak vazgeçse bile men etme hakkına sahip. Türkiye’nin taraf olduğu Bern Sözleşmesi ile de bu madde destekleniyor. Mimar Buluç, Ankara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Atakule’nin alçak kütlesinin yıkımına ilişkin verilen kararın iptal edilmesi için Ankara 4. İdare Mahkemesi’ne dava açtı, ancak mahkeme yürütmeyi durdurma talebini reddetti. Buluç’un Atakule GYO’nun yıkımdan men edilmesi için Ankara 4. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nde açtığı dava ise sürüyor. Buluç’un Avukatı Mustafa Büyükavcıoğlu, “Mimarın muvafakatı alınmadan bir eserin bütünlüğü bozulamaz, bir eser değiştirilemez ya da yıkılamaz. Burada ciddi bir hukuka aykırılık var” dedi.

‘Yıkacaklarsa park kalsın’

Atakule’nin çarşısının yıkılmasıyla projenin kendi projesi olmaktan çıkacağını belirten Buluç, “Proje yapılırsa üstü benim, altı senin mi diyeceğiz. Yıkacaklar anlaşılan, yıkılsın, ama yeni bir proje yapılmasın. Etrafında çarşı olması şart değil. Orası botanik bahçesinin devamı bir park olarak tanzim edilsin. Parkın içinde bir Kule olarak kalsın. Ama orada 50 bin metrekarelik rezil bir bina görmek istemiyorum” dedi.

Çankaya Belediyesi mimarın muvafakatı olmaması nedeniyle Atakule’ye ilişkin projeyi onaylamamış, yıkım ruhsatı vermemişti. Ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı devreye girerek projeyi onaylamıştı.

Kule’nin de yıkılma riski var

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ise yapılacak inşaatla Kule’nin de yıkılma riskine dikkat çekti. Candan, “Atakule Doğal Sit alanı olan Botanik Parkı’nın üzerinde, yerleşkesi çok önemli bir mevkide. 6 bodrum kat yapılması düşünülen yeni projede -20.00 kotuna kadar iniliyor. Atakule’nin temellerinin altına inen bir inşaattan bahsediyoruz. Kulenin yıkılma ihtimali olabilir. Botanik Parkı’nı besleyen yeraltı sularını nasıl etkilediği de önemli. Ekonomik ömrünü tamamlamamış yapıların yık yap kültürü ile şekillenmesi doğru değil” dedi. Atakule’nin Ankara için bir simge olduğunu vurgulayan Candan, “ Mimarının onayı olmadan Atakule’ye müdahale edilmesini doğru bulmuyoruz” dedi.