İki Kıta, İki Olimpiyat Adaylığı, İki Enformel Mahalle

Rüya mı Kabus mu?

“Olimpiyat rüyası” iktidarlar tarafından her daim bir kalkınma aracı olarak görülüp halka bu şekilde yansıtılırken istatistiklerin yansıttığı gerçek hiç de öyle gözükmemektedir. Özellikle son otuz yılda gerçekleştirilen olimpiyatların ev sahibi ülkelere ekonomik getirilerini ve halktan götürülerini gösteren araştırmalar olimpiyatların yerel halk için bir rüyadan çok kabus olduğuna işaret eder niteliktedir.

1988 Seul olimpiyatlarına hazırlanırken Güney Kore’de yaklaşık 48 bin binanın yıkılması ve yüzbinlerce kişinin zorla tahliye edilmesi “olimpiyat rüyasi”nın yerel halka uyguladığı kabusun resmi niteliğindedir [7]. Bu kabus sadece bir seferligine Seul’de görülmemiş ardı sıra 1992’de Barselona, 1996’da Atlanta, 2000’de Sidney, 2004’te Atina, 2008’de Pekin ve 2012’de Londra sokaklarında dolaşmaya devam etmiştir.

Kimi zaman yoksulun evini başına yıkmış, kimi zaman evsizleri ve sosyal konut sakinlerini yerinden etmiş kimi zaman ise binlerce kentli aileyi kentte artan konut fiyatları ve kira değerleri nedeniye başka kentlere sürmüştür.

Gerçekletirilen sayısız araştırma şehrin kalkınmasından ziyade, kaybettikleri üzerine yoğunlaşıp, ekonomik kalkınma hedefiyle getirilen olimpiyat oyunlarının yerel halk üzerinde yaratmış olduğu maduriyetin farklı biçimlerini gözler önüne sermiştir. Ayrıca inşa edilen olimpik tesisler nedeniyle halka yüklenen vergiler ve bu tesislerin organizasyon sonrasında hiçbir şekilde kapasitesini kullanamıyor olması en büyük araştırma sorunsallarını oluşturur.

Londra Olimpiyatları sırasında İngiltere’de gerek konut hakkı mücadeleleri, gerek uygulanmaya çalışılan master plan, gerekse kentte yaşanan olimpik değişim üzerine bir çok olimpiyat karşıtı grup oluşturulmuştur. Boycott London 2012, Opposing the 2012 Olmpic Levy, Save Wanstead Flats, Not Just London ilk akla gelenler. Chicago’nun Rio de Janeiro ile birlikte 2016 Olimpiyatları’na aday olması ve kentte olimpiyatların sonuçlarına dair fikri olan, akademisyenler ve aktivistler tarafından “No Games Chicago” organizasyonunun yaratılması ve halkın %84’ünün Olimpiyatlar için kamu fonlarının kullanılmasına karşı hale getirebilmesi tesadüfi olmasa gerek!

Chicago’daki örgütlülüğün yaratılabiliyor olması -ki diğer ülkelerle kıyaslandığında alt yapı olarak olimpiyatlara en hazır aday Chicago idi- sadece kentlilerin olimpiyatlarla ilgili yakın tarihteki Atlanta tecrübesine hâkim olmaları değildir. Aynı zamanda 4 büyük spor ligi bulunan (Amerikan futbolu, baseball, basketbol, hockey) ABD’nin hemen hemen tüm büyük şehirlerinde her bir spor takımının kendine ait neredeyse olimpik standartlarda bir stadyuma sahip olması, ve bu tesislerin inşası sırasında halka kente gelecek yerel turist ve ekonomik gelir gösterilerek yerel yönetimler tarafından yüklenen vergi artışları da Atlanta deneyimi kadar etkilidir.

Her spor takımının ayrı stadyumlara sahip olma isteği, her birinin en büyük stadyum hedefiyle yola çıkması, yerel yönetimlerin bu takımları desteklemesi ve dahi o şehrin takımı olan baseball takımın maçına hayatında bir kez dahi gitmemiş olan vatandaşın o stadyumun inşaası için vergi artışına tabi tutulması... Amerika’daki stadyumlar üzerine yapılmış yüzlerce çalışmanın nedenidir.

Yazının devamı için ilerleyiniz.