|
Avrupa Kültür Başkenti seçilen üç şehirden biri olan
İstanbul'da devam eden hazırlıklar, bu kez İstanbul
2010 Avrupa Kültür Başkenti Tanıtım Ajansı'nda yaşanan istifalar ve
yönetim değişikliğiyle değil, projelere ayrılan bütçesiyle
gündeme geldi.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO)
İstanbul 2010 Avrupa Başkenti için planlanan projeleri inceledi. İnceleme
sonuçları "Projesiz ve Parasız Kültür Başkenti: İstanbul"
raporunda toplandı. Raporda yer alan bilgilere göre, 2010 Avrupa Kültür Başkenti
kapsamında İstanbul için 2009 yılı için 805 milyon liralık
bütçe ayrıldı. Detayları belli olan ve onaylanan 10 projenin toplam
bütçesi 10 milyon lira. Şu ana kadar 800'ü aşkın proje bütçeden pay almak için
başvurdu, ancak kabul edilen proje sayısı 120-130'da kaldı. Proje sayısında son
sırada 100 proje ile İrlanda'nın 400 bin nüfuslu Cork şehri yer alıyor. İstanbul
şu an için sondan ikinci.
Kaynak büyük ama...
Kullanılabilecek kaynağın büyük olduğu belirtilen rapora göre, 2010'da 10
milyon turist ağırlaması beklenen İstanbul'da kişi başına düşen harcamanın
ortalamanın oldukça altında kalması bekleniyor. Raporda, İstanbul'da
2008-2009'un toplam bütçelerinin 1 milyar 63 milyon TL olduğu varsayıldığında bu
bütçenin tamamı kullanılsa bile, 15 milyonluk nüfusa oranlandığında kişi başına
harcamanın 73 avro olduğu belirlendi. Bu rakam, 1995-2004 arasında Kültür
Başkenti olmuş şehirlerin ortalamasından 57 avro daha düşükken, 2005-2011
yılları arasındaki şehirlerin ortalamasından ise 122 avro aşağıda.
Proje fakiri İstanbul
İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, Kültür Başkenti için
hazırlanacak projelerin finanse edilebilmesi için ayrılan fonun, akaryakıta
yapılan zamlardan oluşturulduğunu belirtti. Arıkan, Nisan 2008'den bu yana
uygulanan benzinin litresine 1.5, motorinin litresine 1 kuruşluk ÖTV zamlarından
oluşan kaynağın İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti projelerine aktarıldığı
bilgisini verdi. Hazırlık projeleri için toplam bütçenin yaklaşık yüzde 70'inin
restorasyon, bakım, onarım gibi mimari faaliyetlerde kullanılması öngörüldüğünü
dile getiren Arıkan, şunları ifade etti:
"Bugüne kadar Kültür Başkenti olmuş diğer şehirlerle karşılaştırıldığında,
İstanbul şu an itibariyle proje sayısı açısından en fakir şehirlerin başında
geliyor. Şu ana kadar bütçeden ayrılan miktar olan 10 milyon TL (yaklaşık 5
milyon avro) Avrupa Kültür Başkenti şehirlerinin bütçelerinin gerisinde kalıyor.
Sıralamada en geride yer alan Cork'un bütçesi 8 milyon avro seviyesinde.
İstanbul, bugünkü haliyle Selanik, Weimar, Sibiu gibi kendisine göre çok daha
küçük nüfus ve ekonomiye sahip şehirlerin gerisinde bulunuyor."
AKM’ye 2 milyon 325 bin TL
Raporda, detayları belirlenip bütçesi kesinleşen en büyük projelere de yer
verildi. Raporda yer alan bilgilere göre, şu ana kadar onaylananlar arasında bu
yıl için bütçeden pay alan en büyük proje Atatürk Kültür Merkezi (AKM). AKM'nin
onaylanan bütçesi 2 milyon 325 bin TL. Mimar Murat Tabanlıoğlu'nun, projesini
bedelsiz çizdiği AKM için uygulama ihalesi 29 Haziran 2009'da gerçekleştirildi.
Tabanlıoğlu'nun tasarımına göre, AKM'nin ön cephesinin tamamen ekranlardan
oluşması ve içerdeki etkinliklerden dışarıya yayın yapılması planlanıyor.
Avrupa ve Asya'yı Boğaziçi'nin altından birleştirecek Marmaray raylı sistemi
için yürütülen tünel çalışmaları sırasında Yenikapı'da ortaya çıkarılan
Theodosius Limanı kalıntıları için çok yönlü bir proje
yapılması planlanıyor. Proje sözleşmesi henüz yapılmadı. Proje ile çok işlevli
kamusal alanlar planlamada usta olarak kabul edilen Rem
Koolhaas, Renzo Piano, Norman Foster
gibi mimarlar master plan hazırlıyor. Projelerden biri de Sur-i Sultani
Master Planı. Bu projeyle Topkapı Sarayı Müzesi'nin dünya
standartlarında bir müze niteliği kazanması amaçlanıyor. Buna göre, müze
geçmişteki sınırları dikkate alınarak bir saray-müze olarak yeniden
kurgulanıyor. Ayrıca Gülhane Parkı da tarihsel bağlamı ışığında yeşil bir
kamusal alan olarak düzenleniyor. Projeye ayrılan bütçe 243 bin 887 bin TL.
İkinci büyük kaynak Topkapı’ya
Şu ana kadar onaylanan bütçeler arasında ikinci büyük payı Topkapı Sarayı
restorasyonu alıyor. 1 milyon 586 bin 130 TL'lik bütçesi onaylanan projeyle
mutfaklar bölümü ile kule kapısının restore edilmesinin yanı sıra müzedeki
eserlerin korunması amaçlanıyor. Bir diğer büyük restorasyon bütçesi de Ayasofya
Müzesi'ne ayrılmış durumda. 960 bin TL'lik bütçesi onaylanan proje kapsamında 16
yıllık inşaat iskelesi kaldırılacak.
‘Kültür mafyasının kurbanı oldum’
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Tanıtım Ajansı yeni yönetimi dün basın
toplantısı düzenleyerek, hazırlıklara ilişkin bilgi verdi. "Kör Fotoğrafçılar
Projesi"yle 2010'a katılması planlanan ancak yeni gelen yönetimle son anda
etkinlik listesinden çıkartılan Nuri Kaya, “kültür mafyasının kurbanı” olduğu
belirterek, yeni ve eski yönetimi protesto etti. Ajansın yeni yönetimi
toplantıda yeni projelerini anlattı ve Dikmen Gürün'ün istifasına ilişkin
açıklamasının yanlış algılandığını savundu. Finansman eksikliği nedeniyle
kendilerine önerilen 1800 projenin yalnızca 600'üne yanıt verebildiğini söyleyen
Tanıtım Ajansı yönetimi, kamuoyundan anlayış beklediklerini ifade
etti.
|
