|
Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer
Şan, Rize'nin İkizdere İlçesinde bir süre önce yapımı
tamamlanarak deneme amaçlı üretime geçirilen Cevizlik Hidroelektrik
Santrali'nin (HES) kurulduğu alan üzerindeki dereyi kurutmaya
başladığını açıkladı. Rize'de Viçe gazetesi sorumlu yazı
işleri müdürü Şan, ard arda sıralanan santrallerin dere suyunu tuttuğunu, bu
nedenle de derenin kurumak üzere olduğunu savundu.
Şan: İkizdere'nin 64 kilometresinde su yok
Şan, bianet'e, İkizdere Vadisi'nde 25-26 projeden söz edildiğini, şu ana
kadar hayata geçirilen HES'lerin vadide suyun akmasına izin vermediğini ve ciddi
bir doğa tahrikatına yol açıldığını söyledi. Şan, Çevre ve Orman Bakanı Veysel
Eroğlu'nun "Lütfen gaza gelmeyin. 'Sular satılıyor, peşkeş çekiliyor,
dereler kuruyor'... Kardeşim, o dere zaten yazın kuruyor, yani su vardı da biz
mi içtik?" açıklamasına de tepki gösteriyor:
"Peş peşe dizilen projeler yüzünden 78 kilometrelik İkizdere Vadisi'nin 64
kilometresinde su akmıyor. Bir proje suyu dereye bırakıyor ama bir başka proje
50 metre sonra geri alıyor.
Su, bir HES'ten diğer HES'e...
"Cevizlik HES'te alınan su hiçbir şekilde vadiye bırakılmadan yine aynı
firmanın sekiz kilometre aşağısındaki bir başka santraline, oradan İncirlilik
Projesi, en sonunda da Yokuşlu Projesi'ne aktarılıyor. Sayın Bakanın mantığını
anlamak mümkün değil.
"Kendi hesaplarına göre bir HES kuruluş masraflarını dört-beş yılda amorti
ediyor. Böyle bir santral 45 yıl firma sahibine çalışacak. Bir santralin yıllık
geliri 17-22 milyon dolar kadardır. Bu gelirle kurulacak hangi yatırımda ranttan
söz etmeyeceksiniz ki?"
"Yatırıma göre potansiyel az.."
"Projelendirmede ciddi bilgisizlikler var. Mühendisleri dahi yatırım yapılan
bölgeyi tanımıyor" diyen Şan, azalan suları ne derece bırakacağı, kilometrelerce
tünelde kullanılan dinamitlerin zemine ne derece zarar vereceği ve suyun ne gibi
biyolojik ve klimatik etki göstereceği gibi birçok yönün göz ardı edildiğine
inanıyor ve uyarıyor:
"Tüm projeler bilimsel raporlar ve yargı kararları doğrultusunda ve
yasa-yönetmelikler doğrultusunda yeniden gözden geçirilerek, birçoğunun su
kullanım hakları ve üretim lisansları iptal edilerek yeniden ele alınmalıdır.
HES'ler potansiyel çalışma gösteremeyecek.
"Şirketler dava da açabilir...
"Burada boşuna yatırım yapılıyor. Bakanın 'derede su vardı da biz mi içtik'
veya 'dereler zaten kuruyordu' sözleriyle birlikte, bu projeleri işletemeyen
firmalar, sonunda devlet aleyhinde yüklü miktarda tazminat davaları açarlar.
Çevreye verilen zararlarla ilgili yürütmeyi durdurma kararlarıyla birlikte
çevreye verilen zararların giderilmesi için acilen çalışma yapılmalı."
Bakanın, "Biz izni, sadece suyun gücünden yaralanmaları şartıyla veriyoruz"
sözünü de eleştiren Şan, "Peki bu suların tünellere alınıp, ne malum Bakanın
başka bir projesiyle boru hatlarına aktarılmayacağı? Doğal tahrikatları yanı
sıra orada yurttaşların bu suya erişme hakkı yok."
|
