2001'de 2 Olan Teknoparkların Sayısı 2013'te 52'ye Ulaştı

EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık A.Ş'nin gerçekleştirdiği araştırmaya göre teknoparklar, Türkiye'de hızlı bir gelişim süreci içinde. Ar-Ge'nin önem kazanmasıyla birlikte ülke genelinde hızla yaygınlık kazanan teknoparkların sayısı 52'ye ulaşmış bulunuyor. Söz konusu teknoparkların 37'si faal iken, diğerlerinin altyapı çalışmaları devam ediyor. Ankara’da 6, İstanbul’da 5, İzmir’de ise 3 adet teknopark bulunuyor. Teknopark bulunan diğer iller ise Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, Eskişehir, Bursa, Denizli, Edirne, Elazığ, Sivas, Diyarbakır, Tokat, Sakarya, Bolu, Kütahya, Samsun, Malatya, Urfa, Düzce, Çanakkale, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Van, Çorum, Manisa, Niğde, Burdur, Yozgat ve Kırıkkale şeklinde sıralanıyor. Teknoparklarda araştırma faaliyetlerinde bulunan kuruluşlara ofis alanlarının yanı sıra laboratuvar ve atölye gibi imkanlar sağlanıyor. EVA Gayrimenkul uzmanları, teknoparklarda otomotiv, elektronik, yazılım-bilişim, biyomedikal, telekomünikasyon, kimya, enerji, tıp gibi alanlarda faaliyet gösteren yaklaşık 2 bin 250 adet şirketin bulunduğuna dikkat çekiyorlar.

Teknoparklar nasıl kuruluyor?

Teknoparklardaki planlama sürecinde imar planları ve değişiklikleri, parselasyon planları ve değişiklikleri, yönetmeliğe uygun olarak Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin yönetici şirketi tarafından hazırlanıyor ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe giriyor. Kesinleşen imar planları, bilgi için ilgili yerel belediyelere gönderiliyor. Arsa ve bina temini, planlama ve projelendirme, alt yapı ve üst yapının inşası ile ilgili harcamalar yönetici şirkete ait bulunuyor. Teknoloji Geliştirme Bölgesi’ne yapılacak ek ya da bölge sınırı değişikliğine Bakanlar Kurulu karar veriyor.
 
Teknoparkların kurulması için öngörülen alanlarda veya bölgenin bulunduğu ilin sınırları içerisinde üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü veya yörede yeterli AR-GE, sanayi potansiyelinin bulunması ve finansal yeterlilik şartı aranıyor. Teknoparkların kurulduğu Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamıyor.

Yatırımcı ve girişimciye avantajlar sunuluyor

Teknoparkta yer almak ve Ar-Ge yapmak isteyenlere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın hibe desteği olarak 100 bin TL’lik girişim sermayesi desteği sağlanıyor. Teknoparklarda yer alan firmalar, 31 Aralık 2023 tarihine kadar Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarda, gelir ve kurumlar vergisinden muaf oluyor. Ayrıca bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, yine aynı tarihe kadar her türlü vergiden muaf tutuluyor ve söz konusu personelin sigorta primlerinin işveren payına düşen hissesinin yüzde 50’si destekleniyor.

Teknolojik ürün üreten şirketlerinin tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin yurtiçinde 25 bin TL, yurtdışında ise 50 bin TL’ye kadar olan kısmı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanıyor. Yeni girişimciler için oluşturulan 'Kuluçka Merkezleri'nde sembolik kiralar alınıyor.

Ar-Ge, ofis ve sosyal alanlar iç içe

Teknoparklarda, Ar-Ge ve ofis alanlarının yanısıra çalışanların yararlanabileceği sosyal alanlar, lojman tarzı konaklama alanları, kongre merkezleri, ticari alanlar kiraya verilmek üzere yapılıyor. Türkiye’deki teknopark örnekleri incelendiğinde içerisindeki fonksiyonların kira değerlerinin bölgenin rayicine, yapıların özelliklerine, ofis alanlarının büyüklüğüne göre değiştiği görülüyor. Bununla bilikte EVA Gayrimenkul uzmanları, son dönemde faaliyete geçecek ve geçmesi planlanan teknoparklar incelendiğinde, Ar-Ge personelleri için daha çok sosyal aktivite alanlarının yaratılmaya başlandığını ifade ediyorlar.

2023 Ar-Ge hedefi GSYİH'in yüzde 3'ü

EVA Gayrimenkul uzmanları, 2023 hedefleri arasında Ar-Ge çalışmalarının GSYİH içerisindeki payının yüzde 3’e çıkarılmasının bulunduğuna dikkat çekiyorlar. Bu nedenle Ar-Ge yatırımlarına ve girişimcilere önemli destekler veriliyor ve teknopark sayıları günden güne artıyor. İstanbul’da bir kısmının faaliyete başladığı İstanbul Ticaret Üniversitesi ile entegrasyonlu 1. etabı tamamlanan 8 üniversitenin eğitim alanları ile birlikte toplam 650 bin metrekare olması planlanan Türkiye’nin en büyük teknoparkı Teknopark İstanbul’un ve Ankara’da TOBB Üniversitesi ile entegrasyonlu ASO Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin altyapı faaliyetleri sürüyor. Bunların yanı sıra Tokat, Urfa, Çanakkale, Kocaeli, Manisa, Çorum, Niğde, Burdur gibi kentlerde de teknoparklar kuruluyor.